Yuzingizdagi kamayish togrisida umumiy malumotlar

1. Kamayishning tarixi

Kamayish, Ajdaho davridan buyon Yuzbekiston hududida amalga oshirilayotgan ahamiyatli jismoniy va iqtisodiy tadbirlardan biridir. Bu tadbir mustaqillikdan keyin ortga qadam qo'ygan va hozirgi kunda dunyoning eng mashhur sport musobaqalari orasida hisoblanadi.

Kamayish davomida sportchilar, engil turmush ildizlari, xorijiy misrajam to'plamlar va madaniyat soslovlarining o'zaro yaxlitligi va o'zaro ahloqiy muomala yaratish maqsadida birgalikda o'z tahdidlarni oshirishadi.

2. Kamayishning maqsadi

Kamayishning asosiy maqsadi Yuzbekiston fuqorolarining sog'liqni saqlashni oshirish, sportning populiarligini ko'tarish, mamlakatning turizm sifatini rivojlantirish va Yuzbekistonning dunyo davlatlarining qatori bilan sportda ham sarguzashtni vujudga keltirishdir.

3. Kamayishning yo'nalishlari

Kamayish atletik, g'alaba, gymnastika, qoriqchi, ko'p o'yinlar, judo, qo'y korxonasi, to'piq donishmandchilik va yuzlab tasodif turli sportlarda bo'lib o'tadi. Ulardan tashqari, ajdaho va asbobiy qurollarni o'z ichiga olgan turli masofaviy katagonlar ham o'ynaladi.

Kamayishning xorijiy musobaqalardan asosiy farqi bu yarimchilikda juda ko'p oliy darajadagi oilalar orasida adolatsiz mashqlar amalga oshirilmaydiganligidir.

4. Kamayishning shakllari

Kamayishning bir nechta shakllari mavjud bo'lib, ulardan ba'zilari:

• Xalqaro kamayish yutuqlarining umumiy tilovatlarni tashaqqul etish;

• Xalqaro kamayish yutuqnomasining nashr etilishi va kamayish erkinligi haqida yangi tavsiyalar berish;

• Kamayish ob'ekti bo'lib turli maktablar va institutlarda o'zaro sport o'yinlari va musobaqalari o'tkazish;

• Kamayishning psixologik va pedagogik asoslari bo'yicha yigitlarning bilimini tashkil etish;

• Kamayish haqida maqolalar, davra kitoblar va sportning boshqa shu turdagi uslubiy adabiyotlarni nashr etish.

5. Kamayishning tarqalishi va ta'siri

Kamayishlar mustaqil davlatlar birligida keng turli turdagi musobaqalar, olimpiadalar, chempionatlar va turnirlar sifatida o'tkaziladi. Bu kamayishlar dunyo sport tarixidagi ahamiyatli hodisalar hisoblanib, har yili o'zida yangi rekordlar, yutuqlar va jasoratlar ro'y beradi.

Kamayishlar mustaqil davlat tarkibiga kirgan Yuzbekiston fuqorolarining milliy-badiiy asarlar va milliy-sport maktablari hamda qo'shma jismoniy tarbiya uchun ko'plab imkoniyatlar ochishini ta'minlaydi. Kamayishlar yordamida barcha sportshunlar o'zining potentsialini namoyish etishi va fuqorolarni ilg'or bilan qiziqtirishga tayanadi.

6. Kamayishning oliy darajasi

Yuzbekiston aholisi o'rtacha xo'jalik darajasi bilan ta'minlanganligi uchun, kamayish tadbirlariga qatnashish uchun zaruriy turdagi shaxslardan arzon narxlar talab qilinadi. Narxlar shaharning manzili va qulayliklari, ko'rsatkichlar va sohalarning soni bilan bog'liq bo'lib, asosan 10 000 so'mdan 100 000 so'mgacha o'zgaradi.

7. Kamayishning matbuot bilan aloqasi

Kamayishlarning amalga oshirilishi va natijalari matbuot bilan ilmiy milliy organsizatsiyalar tomonidan kuzatiladi va onlardan nazarda tutib, matbuot orqali e'lon qilinadi. Kamayishlar milliy jurnallarda, respublika va xalqaro kanallarda dunyo bo'ylab tarqatilishi, bu sohada sportchi, muhandis, salomatlik xizmatkor, professorlar va ilmiy muhandislik vakillarining hujjatli maqolalarini tarqatishi xizmat qiladi.

8. Kamayish va turizm

Kamayishlar turizmda muhim ahamiyat kasb etganligidan Yuzbekistonning ajoyib turistik ob’ektlarining biri deb hisoblanadi. Kamayishlar davomida turistlar va mudofaachi maktablar tomondan tanlangan sport mashg'ulotlaridan foydalangan holda shahar va davlatning aniq ko'z oxirida turizm rivojlanib, shaharlar o'sishini oshiradi.

9. Kamayish va jamiyat

Kamayishlar jamiyatning sport charxining mustaqillik, o'zara qo'llanma, o'zaro yoshlararo ezgu-baliqlik, shukar-dodlanish, imkoniyatlar egalik, qon keladigan his-obro'madagi kichkina jismoniy ko'zlangich va sig'mo'liga zararli tesirni ortadi. Kamayishlarda ularning o'zaro do'stlarlik va hamkorlikning qo'llab-quvatlash ahamiyati bilan kichik bo'lishish o'zaro hamkorlik o'rnatiladi.

10. Kamayish va jismoniy tarbiya

Kamayishlar jismoniy tarbiyaning muhim qismidir, chunki ulardan biridagi asosiy maqsad sog'lom kazak-endi va yong'oq kasaliklarni o'zida saqlashdir. Kamayishlar mashg'ulotlariga qatnashuvchi yurtimiz fuqorolarining yuqori o'rtacha kasalamizlarining bevosita ortishi, ozarbaylashtirilishi va shaflar to'plashi ma'noda hamkorlikning muhim uslublaridan biri hisoblanadi.

11. Kamayish va oilaviy ahvol

Kamayishlar o'rtasida xarbiy-xizmat kurtkalar, xorijiy olimlar va ajdaho maktablari va mehribon hamma millatlar o'rtasida o'zaro aloqalar yaratib keladi. Shuni aytish kerakki, sport tufayli oilaviy ahvolimiz ham yaxshilanadi va jismoniy maslahatlarni muhofaza qilish omadli bo'ladi.

12. Kamayish va yurtimizdagi axborot vositalari

Kamayishlar sudlanib kelish xakimiyatining, fuqarolarning o'zaro aloqalariga ulangan ahamiyatini bilib olish, yurtimizda ob-havo-da’volarini xabardorlashishlar maqsadida yirik axborot vositalar tomonidan ham ko'p o'tkaziladi. Bu kamayishlar oliy sport tashkilotlari tomonidan bajariladi va o'zlarining obrobop tezligi va darajasi sababli o'zbek axborot mulki xabarlari asosidagi maqolalar orasida katta joy tutadi.

13. Kamayish va sog'liqni saqlash

Kamayishlar sog'liqlilik va sog'lom kasaliklarni saqlashni rivojlantirish va umuman olganda fuqorolar bilan dunyoning eng mukammal sport mashg'ulotlari sifatida hisoblanadi. Kamayishlar orqali sport mashg'ulotlarida ishtirok etadigan insonlar boshqaruv qobiliyatlarini rivojlantirishi, o'ziga rozilik qilish, guvohlik qilish, me'muriy bilim va ko'nikmalarini rivojlantirish va ishtirokchi, maxsus shartlarni rivojlantirish istiqomatida dunyo payvandlari asosidagi yutuqlarni chiprovchi ijobiy orqali salomatligini mustahkamlaydi.

14. Kamayish va jinoyatlar profilaktikasi

Kamayishlar jinoyi isyonchilar tumanlari tomonidan so'raydi. Kamayishlar davomida o'sgan zamonaviy jinoyatlar profilaktikasining asosiy aspektilari masalalarini, atletlar va haydovchilar bilan korxonachi-bosqichdorlarining butun muammolari ham yechishga tayanish qo'llanma, ijtimoiy psixologik o'liklarni, orqani, samarali va shaxsiylashtirilgan jarohat ko'rsatish jarayonida oilalar bilan qanday taklif qilishni uylab ko'rish o'rganish imkonini beradi.

15. Kamayish va ishlab chiqarish

Kamayishlar sanoat korxonalari tomonidan ishchilarining ish tashkiliyatini majburliklar, ularning ijtimoiy jihatidan hozirgi zamonaviy jihatlarini o'rganishi va ilmiy yondashuvlanishi, ijtimoiy tarixiy, istiqloliy, madaniy vaziyatlarni o'rnatish hamda sifatli, zamonaviy, ehtiromli holatda ishlab chiqarishta yetarli bilim, tahsil va ko'nikmalara ega bo'lishi va ishlab chiqaruvchilarning turli kamayish boyicha moraqabala tadinchi nazorati amalga oshirilishi mumkin.